ΚΕΔΔΥ ΕΒΡΟΥ. ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΥΤΙΣΜΟΥ

Το ΚΕΔΔΥ ΕΒΡΟΥ απέστειλε στις σχολικές μονάδες του νομού μεταφρασμένα δύο αρχεία WORD που αναφέρονται στη διδασκαλία των μαθητών με αυτισμό και ενσωματώνουν τις διδακτικές αρχές των μεθόδων TEACH και PECS. 

Pat Hensley: 22 οδηγίες για την εκπαίδευση μαθητών στο φάσμα του αυτισμού 

1.       Χρησιμοποιήστε την  ανάλυση έργου σε εργασίες και δραστηριότητες που ολοκληρώνονται από επιμέρους έργα.    

2. Διατηρείτε πάντα τη γλώσσα σας απλή  και συγκεκριμένη. Λεκτικοποίηστε το νόημα που θέλατε να μεταδώσετε με όσον το δυνατόν λιγότερες λέξεις.  Λογικά είναι πιο ευπρόσληπτη η εντολή  "τα στυλό κάτω, κλείστε  τα βιβλία  σας και  κάντε γραμμές για να πάμε έξω" από το να πει ο/η εκπαιδευτικός "Φαίνεται τόσο ωραία έξω. Ας κάνουμε το μάθημα  του ερευνώ το φυσικό κόσμο τώρα. Μόλις τελειώσετε το γράψιμό σας, κλείστε τα βιβλία σας και  κάντε γραμμές  πίσω από την πόρτα . Θα  πάμε να   μελετήσουμε  τα φυτά   εξωτερικού χώρου σήμερα ».
 

3. Διδάξτε συγκεκριμένες κοινωνικές νόρμες και  δεξιότητες, όπως   η εναλλαγή ρόλων στην επικοινωνία , στο παιχνίδι κ.α.  και τα ακριβή όρια μιας    κοινωνικά  αποδεκτής συμπεριφοράς (π.χ. δεν αγγίζουμε τον συνομιλητή ή το συμμαθητή μας χωρίς λόγο).
 

4. Χρησιμοποιήστε την αρχή της οικονομίας και στις επιλογές που δίνεται στο μαθητή σας με αυτισμό.  Για παράδειγμα εάν ένα παιδί καλείται να επιλέξετε ένα χρώμα, όπως το  κόκκινο, χρησιμοποιήστε δύο ή το πολύ τρεις κάρτες . Όσο  περισσότερες είναι οι επιλογές που δίνονται,  τόσος μεγαλύτερη είναι και η  σύγχυση που προκαλείται.    

5. Αν μια ερώτηση ή εντολή σας προκαλέσει  κενό βλέμμα, αναδιατυπώστε τη  φράση σας. Ζητείστε από τον μαθητή σας με αυτισμό να επαναλάβει  αυτό που μόλις είπατε. Με αυτόν τον τρόποι θα καταλάβετε τι ακριβώς έγινε αντιληπτό.                                                                     .
6. Αποφύγετε τη χρήση σαρκασμού. Εάν ένας μαθητής ρίξει κατά   λάθος όλα τα χαρτιά σας στο πάτωμα και  εσείς του πείτε  "περίφημα!", να έχετε κατά νου ότι ο μαθητής θα  εκλάβει την απόκριση σας κυριολεκτικά και πιθανόν η συγκεκριμένη ανεπιθύμητη συμπεριφορά να επαναλαμβάνεται   σε τακτά χρονικά διαστήματα.

 7. Αποφύγετε τη χρήση ιδιωματισμών όπως: "Ανοίξτε τα αυτιά σας" και "βάλτε φερμουάρ στα χείλη σας" καθώς προκαλούν αμηχανία στους μαθητές με αυτισμό. 
 

8. Δώστε πολύ σαφείς επιλογές και προσπαθήστε να μην αφήσετε στον μαθητή σας με αυτισμό το περιθώριο να επιλέξει ελεύθερα.  Είναι καλύτερο να  χρησιμοποιήστε μια ερώτηση του τύπου    «Θέλεις να διαβάσεις ή να ζωγραφίσεις τώρα;»  από την ερώτηση «Τι θέλεις  να κάνουμε τώρα;"

 9. Επαναλάβετε τις οδηγίες και  ελέγξτε εάν έγιναν κατανοητές.   Χρησιμοποιείστε σύντομες προτάσεις  ώστε να γίνουν σαφείς οι οδηγίες σας.  

 10.  Χρησιμοποιήστε μία πολύ σαφή δομή του προγράμματος στο σχολείο και μια  συγκεκριμένη  καθημερινή ρουτίνα  συμπεριλαμβανομένου του χρόνου για το παιχνίδι.

11. Διδάξτε  τι σημαίνει   " ολοκληρώνω"   και βοηθείστε  τον μαθητή με αυτισμό να προσδιορίσει πότε έχει τελειώσει κάτι και  πότε αρχίζει κάτι διαφορετικό. Χρησιμοποιείστε μια φωτογραφία  για να δείξετε το πώς θα είναι μια ενέργεια όταν θα έχει ολοκληρωθεί.  Για παράδειγμα αν θέλετε  ο μαθητής σας να τακτοποιήσει και να καθαρίσει το  δωμάτιο του, θα πρέπει να του παρουσιάσετε   μια εικόνα για το πώς θέλετε να   είναι το δωμάτιό του τακτοποιημένο και  καθαρό. Η εικόνα του τακτοποιημένου και καθαρού δωματίου λειτουργεί ως πλαίσιο αναφοράς για τον μαθητή. 

12. Προειδοποιήστε τον μαθητή σας με αυτισμό για οποιαδήποτε επικείμενη αλλαγή στη ρουτίνα του σχολικού προγράμματος, ή την μετάβαση σε άλλη  δραστηριότητα.

 13. Αντιμετωπίστε τον μαθητή με αυτισμό εξατομικευμένα,  κάθε  στιγμή (για παράδειγμα, ο μαθητής  σας δεν μπορεί  να συνειδητοποιήσει ότι η εντολή που δόθηκε σε όλη την τάξη περιλαμβάνει επίσης και αυτόν/αυτήν. Καλώντας το όνομα του μαθητή και λέγοντας " θα πρέπει να   ακούσετε αυτό που θα σας πω και αυτό είναι κάτι που πρέπει να το  κάνετε όλοι "μπορεί μερικές φορές να λειτουργήσει. Άλλες φορές όμως θα πρέπει να δώσετε  στο μαθητή με αυτισμό  τις οδηγίες ξεχωριστά χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους όπως μοντελοποίηση, χρήση οπικοποιημένου υλικού με οδηγίες  όπου αποτυπώνεται η διαδοχή των ζητούμενων ενεργειών, βοήθεια από συμμαθητές του μαθητή με αυτισμό, κ.α.

15. Ως εκπαιδευτικοί μαθητών με αυτισμό θα πρέπει να αναγνωρίζετε τις περιπτώσεις στις οποίες  η αλλαγή στον  τρόπο   συμπεριφοράς του μαθητή/ της μαθήτριάς σας   αντανακλά το άγχος του/της που πηγάζει  από  την παραμικρή  αλλαγή στη ρουτίνα του/της.

 16. Δεν πρέπει να εκλαμβάνετε προσωπικά την επιθετική ή την αγενή συμπεριφορά του μαθητή σας. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η εκδήλωση  τέτοιου είδους συμπεριφορών     είναι άσχετη με την πηγή τους.

17. Αποφύγετε την υπερδιέγερση. Η ελαχιστοποίηση / εξάλειψη των άσχετων ερεθισμάτων ,καθώς και η πρόσβαση σε οριοθετημένο χώρο εργασίας   βοηθά στη συγκέντρωση της προσοχής. Πολύχρωμες επιφάνειες στον τοίχο  μπορεί να αποσπούν  την προσοχή  στους  μαθητές με αυτισμό, ενώ κάποιοι άλλοι μαθητές    ενδεχομένως να ενοχλούνται από τους θορύβους.

 18. Προσπαθήστε  να συνδέστε τις  εργασίες που ανατίθενται στους μαθητές με αυτισμό  με τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους.
 
19. Χρησιμοποιήστε τον επεξεργαστή κειμένου του Η/Υ ή διάφορα εκπαιδευτικά  λογισμικά   για τη διδασκαλία γνωστικών αντικειμένων όπως η ορθογραφία και τα μαθηματικά.

20. Προστατέψτε  το μαθητή σας από τα πειράγματα  κατά τη διάρκεια των διαλλειμάτων. Ιδιαίτερα αποτελεσματική είναι η παροχή πληροφοριών στους συμμαθητές  των αυτιστικών παιδιών   του για τις  ιδιαίτερες ανάγκες του /της.

21.Επιτρέψτε στο μαθητή να αποφύγει ορισμένες δραστηριότητες τις οποίες αυτός / αυτή δεν μπορεί να κατανοήσει (όπως τα αθλήματα  και τα παιχνίδια),   και υποστηρίξτε  τον μαθητή σας  στις ελεύθερες δραστηριότητες όπως το διάλλειμα ή την εκδρομή καθώς  και  στις ομαδικές εργασίες.

 22. Επιτρέψτε την εκδήλωση  ψυχαναγκαστικής συμπεριφοράς του μαθητή όπως να κουνάει εμπρός-πίσω το σώμα του καθισμένος στην καρέκλα ως ανταμοιβή για τις θετικές προσπάθειες που έχει κάνει.

Principal Kendrick: Twelve Tips for Setting Up An Autism Classroom

1.     Φροντίστε να υπάρχει δομημένο περιβάλλον

Τα παιδιά με αυτισμό μπορούν  να αποδώσουν ν σε ένα δομημένο περιβάλλον. Καθιερώστε μια ρουτίνα και τηρήστε τη με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια. Σε έναν κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται , η ρουτίνα και το δομημένο πρόγραμμα  προσφέρουν μεγάλη άνεση σε ένα παιδί στο φάσμα του αυτισμού. Ορίστε τις καθημερινές  ρουτίνες με ακρίβεια. Για παράδειγμα, κάθε πρωί:

1)       Ο μαθητής μπαίνει στην τάξη.

2)        Χαιρετά το δάσκαλο.

3)        Χαιρετά το συμμαθητή που κάθεται δίπλα του.

4)      Ανοίγει τη σχολική τσάντα.

5)      Βάζει τα βιβλία και το τετράδιο /τετράδια που αντιστοιχούν στο μάθημα της πρώτης ώρας.

6)      Βάζει το κολατσιό και  το νερό κάτω από το θρανίο.

7)        Κάθεται στην καρέκλα.

Οι δραστηριότητες είναι επιτυχείς όταν   σπάνε σε μικρά βήματα. Αν τα παιδιά εκτελούν μια καλλιτεχνία, όπως ένα αεροπλάνο από χαρτί, καθορίζουμε, πότε θα γίνει το σχέδιο, πότε θα κοπεί και πότε θα κολλήσει ο μαθητής τα επιμέρους   τμήματα. Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά ξέρουν τι θα κάνουν αν τελειώσουν   νωρίτερα από το χρόνο που τους δίνεται. Συνήθως, τα παιδιά με αυτισμό δεν χρησιμοποιούν τον ελεύθερο χρόνο παραγωγικά. Ως εκ τούτου, προσπαθούν να έχουν το  μικρότερο χρονικό διάστημα   μεταξύ των δραστηριοτήτων τους.

2.     Χρήση οπτικοποιημένου υλικού 

Μια ΕΙΚΟΝΑ ΕΙΝΑΙ ΧΙΛΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ! Χρησιμοποιήστε τες όποτε μπορείτε. Τα παιδιά με αυτισμό μαθαίνουν πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ευκολία όταν χρησιμοποιείτε  οπτικό υλικό. Στην πραγματικότητα, όλοι μας   ανταποκρινόμαστε  καλύτερα  στις εικόνες. Κοιτάξτε  για παράδειγμα μία σελίδα διαφημίσεων και  δείτε  πόσες πληροφορίες θα συγκεντρώσετε. Όταν δίνονται προφορικές οδηγίες απαιτείται   μεγάλη  συγκέντρωση της προσοχής, οπότε τα παιδιά χάνονται. Το οπτικό υλικό  βοηθά να διατηρηθεί η συγκέντρωση της προσοχής και κεντρίζει το ενδιαφέρον του μαθητή με αυτισμό.   Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οπτικό υλικό σχεδόν παντού και πάντα.   Για παράδειγμα:

1)θέλετε να διδάξετε τις δεξιότητες της καθημερινής υγιεινής; Δείξτε φωτογραφίες από τα παιδιά που βουρτσίζουν  τα δόντια τους ή χτενίζουν τα μαλλιά τους.

2)      Θέλετε να διδάξετε πώς να χαιρετά ο μαθητή σας ; Δείξτε φωτογραφίες από παιδιά που χαιρετούν τους φίλους τους, τον οδηγό του  λεωφορείου, τους γονείς τους  και τους δασκάλους τους.

3)      Θέλετε να προετοιμάσετε τον μαθητή σας για μια εκδρομή; Δείξτε εικόνες για το τι θα συμβεί στην εκδρομή: τους μαθητές να περιμένουν λεωφορείο,  να φθάνουν  στον προορισμό τους, τις προγραμματισμένες δραστηριότητες εκεί ( τι παιχνίδια θα παίξουν σε ποιο μέρος και με ποιους) , πότε θα φάνε το κολατσιό τους και  πότε θα επιστρέψουν  στο σχολείο.

 Θυμηθείτε να δώστε απλές και σύντομες εξηγήσεις σχετικά με κάθε εικόνα ειδάλλως η συγκέντρωση του μαθητή θα χαθεί .   Δώστε γραπτές οδηγίες αντί  των προφορικών όποτε μπορείτε. Επισημάνετε ή να υπογραμμίσει το κείμενο των οδηγιών  για να δώστε έμφαση.

3.      Σχεδιαγράμματα-οργανογράμματα
            Στα άτομα με αυτισμό  αρέσει η  τάξη και η  λεπτομέρεια. Αισθάνονται ασφάλεια και ότι έχουν τον έλεγχο   όταν ξέρουν τι να περιμένουν. Τα χρονοδιαγράμματα  βοηθούν τους μαθητές να γνωρίζουν τι  έπεται. Τα Χρονοδιαγράμματα με εικόνες μπορεί να είναι αδρομερή ή περισσότερο λεπτομερή θεωρούνται όμως πολύ  ισχυρά εργαλεία, επειδή βοηθούν τον μαθητή να απεικονίσει τις ενέργειες που πρέπει να εκτελέσει. Μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε  σε οποιαδήποτε  ακολουθία γεγονότων.

Το ακόλουθο παράδειγμα θα σας δώσει μια ένδειξη για το πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα σχεδιαγράμματα στην εκπαίδευση ατόμων με αυτισμό.

Το διάγραμμα των σχολικών δραστηριοτήτων για την Τρίτη είναι ένα παράδειγμα ενός ευρέος σχολικού  προγράμματος, δεδομένου ότι περιλαμβάνει  μια ολόκληρη μέρα  αναφορικά με τις δραστηριότητες του μαθητή με αυτισμό.

1)      Εικόνα του "’Ανοίγω τη  σχολική τσάντα"

2)      Εικόνα του "Γράφοντας την ορθογραφία  "

3)      Εικόνα του "ανάγνωση του μαθήματος της Γλώσσας"

4)      Εικόνα του " Γράφοντας τις ασκήσεις της Γλώσσας"

5)      Εικόνα του "Διορθώνοντας τις ασκήσεις στο μάθημα «Η Γλώσσα μου» "

6)      Εικόνα του "κάνω διάλλειμα"

7)      Εικόνα του "αγοράζω  κολατσιό από το κυλικείο"

8)      Εικόνα της "τάξης της Μουσικής/ ή του γυμναστηρίου"

9)      Εικόνα του βιβλίου  "Μαθηματικά"

10)   Εικόνα του "παίρνω το μεσημεριανό" στην περίπτωση που ο μαθητής συμμετέχει στο ολοήμερο πρόγραμμα.

11)   Εικόνα του " συμμετέχω στις ελεύθερες δραστηριότητες" ( όταν ο μαθητής έχει κενό).

12)   Εικόνα του συμμετέχω σε  «επιστημονικό πείραμα» στο μάθημα "ερευνώ το φυσικό κόσμο".  

13)   Εικόνα  του «Διαβάζοντας ένα βιβλίο"  στο μάθημα της "ευέλικτης ζώνης" ή όπου αλλού απαιτείται ανάγνωση του κειμένου ενός μαθήματος.

14)   Εικόνα του βιβλίου "Γεωγραφία" για το αντίστοιχο μάθημα.  

15)   Εικόνα του "ετοιμάζω τη  σχολική τσάντα" πριν φύγει ο μαθητής από το σχολείο.

16)    Εικόνα του "Αποχαιρετώντας τους συμμαθητές  και τον δάσκαλο/τη δασκάλα".   

Βεβαιωθείτε ότι έχετε αυτό το πρόγραμμα σε πολύ εμφανές σημείο στην τάξη σας και  κατευθύνετε  την προσοχή των μαθητών σε αυτό συχνά, ιδιαίτερα λίγα λεπτά πριν ξεκινήσετε την επόμενη δραστηριότητα.

Το τέλος μιας σχολικής ημέρας απαιτεί  ένα πιο λεπτομερές πρόγραμμα, όπως ακολούθως:

1)Εικόνα του "ένα ρολόι που απεικονίζει το τέλος της ημέρας".

2Εικόνα του "ανοίγουμε στη  σχολική τσάντα".

3) Εικόνα του " Τοποθετούμε τα  βιβλία  στην τσάντα".

4) Εικόνα "Τοποθετούμε τα τετράδια στην τσάντα".

5)  Εικόνα του " Φορούμε ένα μπουφάν/ ένα  παλτό".

6)  Εικόνα του "Λέμε αντίο   στους συμμαθητές μας".

7)  Εικόνα "Λέμε αντίο στο δάσκαλο".

8)  Εικόνα του " περιμένοντας το σχολικό λεωφορείο".

              Σιγουρευτείτε ότι αυτό το πρόγραμμα είναι διαθέσιμο και ότι μπορείτε  να            επιστήσετε την προσοχή του μαθητή σας σε αυτό πριν από την έναρξη της δραστηριότητας. Μια άλλη επιλογή είναι να δημιουργήσετε  χρονοδιάγραμματα  και να τα τοποθετήστε στην επάνω επιφάνεια του γραφείου του  μαθητή με αυτισμό.

             Τα γραπτά χρονοδιαγράμματα είναι πολύ αποτελεσματικά για  τους  μαθητές με καλή αναγνωστική ικανότητα. Μπορεί επίσης να είναι δακτυλογραφημένες οδηγίες που τοποθετούνται  στο γραφείο του μαθητή. Το παιδί μπορεί να "ελέγξει " κάθε μέρος των οδηγιών , όπως είναι οργανωμένες σε αλληλουχία,  γεγονός πολύ ενθαρρυντικό για ένα μαθητή με αυτισμό.

4.     Μειώστε τα ερεθίσματα

Πολλοί άνθρωποι με αυτισμό δυσκολεύονται να φιλτράρουν το θόρυβο του περιβάλλοντος και τις  οπτικές πληροφορίες. Τα παιδιά με αυτισμό  εστιάζουν την προσοχή τους  στη λεπτομέρεια. Χάρτες και αφίσες μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικά. Ενώ εσείς ή εγώ θα σταματήσουμε να βλέπουμε τους χάρτες και τις αφίσες    μετά από λίγο, τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού δεν μπορέσουν να το κατορθώσουν αυτό. Κάθε φορά που θα κοιτάζουν στους χάρτες και στις αφίσες θα είναι σα να τα βλέπουν για πρώτη φορά και θα είναι αδύνατο για αυτούς να τα αγνοήσουν. Δοκιμάστε  να βάλτε τα  παιδιά  στο φάσμα του αυτισμού να καθίσουν μακριά από τα παράθυρα και τις πόρτες. Χρησιμοποιήστε δοχεία αποθήκευσης και ντουλάπες για τη συσκευασία  παιχνιδιών και βιβλίων. Επιπλέον, ο θόρυβος και οι  μυρωδιές μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικά  για τα άτομα με αυτισμό. Κρατήστε την πόρτα κλειστή, αν είναι δυνατόν. Εάν τάξη σας είναι  κοντά σε πηγές θορύβου ( κυλικείο, γυμναστήριο, τάξη θεατρικού παιχνιδιού ή  δίπλα στην κεντρική είσοδο του κτηρίου) αλλάξτε αίθουσα.

5.     Καθιέρωση της ανεξαρτησίας

Διδάξτε τους μαθητές με αυτισμό πώς να είναι ανεξάρτητοι. Είναι ζήτημα   ζωτικής σημασίας για την πρόοδό  τους. Ενώ είναι δελεαστικό να βοηθήσετε κάποιον που αγωνίζεται να κλείσει ένα φερμουάρ, είναι μια πολύ  καλύτερη  υπηρεσία να διδάξετε με ήρεμο τρόπο πως να το κάνουν οι ίδιοι. Οι άνθρωποι μπορεί να είναι αργοί όταν μαθαίνουν μια νέα δεξιότητα μέχρι να την τελειοποιήσουν. Ο χρόνος είναι κάτι που συνήθως δε διαθέτουμε, ιδιαίτερα στις δυτικές κοινωνίες. Ωστόσο, προκειμένου να βοηθήσετε ένα άτομο να προοδέψει πρέπει να βρείτε χρόνο να του διδάξετε σχολαστικά τα βήματα μιας εργασίας. Ενώ είναι  θαυμάσιο  ότι οι μαθητές σας να παίρνουν οδηγίες- κατευθύνσεις από εσάς, είναι εξίσου σημαντικό να μάθουν να ανταποκρίνονται στους συμμαθητές. Αν ένας  μαθητής με αυτισμό σας ζητά ένα ψαλίδι, πέστε του να το ζητήσει από τους συμμαθητές του. Ενθαρρύνετε τους μαθητές σας να ζητούν  βοήθεια και πληροφορίες από άτομα όπως οι συμμαθητές τους ή όποιον άλλο βρίσκεται στον ίδιο χώρο με αυτούς και όχι μόνο από το δάσκαλο τους. Με αυτόν τον τρόπο, οι μαθητές μαθαίνουν ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που μπορούν να αναζητήσουν βοήθεια και συντροφιά. Η λήψη αποφάσεων είναι εξίσου σημαντική και αυτό αρχίζει με το να διδάξουμε τους μαθητές να κάνουν μια επιλογή. Προσφέρετε  δύο επιλογές. Αφού οι μαθητές μπορούν εύκολα να αποφασίσουν ανάμεσα σε δύο επιλογές εισαγάγετε  και μια τρίτη επιλογή. Η μέθοδος αυτή θα βοηθήσει τα παιδιά να  σκέφτονται διάφορες επιλογές και να λαμβάνουν  αποφάσεις. Τα άτομα με αυτισμό   χρειάζονται επιπλέον χρόνο για να επεξεργαστούν προφορικές οδηγίες. Όταν δίνετε μια οδηγία ή όταν  κάνετε μια ερώτηση, βεβαιωθείτε ότι έχετε δώσει επιπλέον χρόνο επεξεργασίας των πληροφοριών και μετά δώστε βοήθεια στο μαθητή σας με αυτισμό. Η δεξιότητα της αυτοβοήθειας είναι επίσης σημαντική και πρέπει να τη διδάξετε. Ορισμένες από αυτές περιλαμβάνουν την εξερεύνηση των σχολικών αιθουσών, να μάθει ο μαθητής να φορά το μπουφάν/ το παλτό του/της, να μάθει να ζητά βοήθεια από διάφορα άτομα και  να είναι υπόλογος για τα προσωπικά του  αντικείμενα. Σταδιακά απομακρύνεται τη βοήθεια /ή την παραίνεση που δίνεται στους μαθητές σας. Να θυμάστε ότι οι γραπτές οδηγίες   είναι συνήθως πιο εύκολο να  απομακρυνθούν από τις λεκτικές προτροπές/οδηγίες.  Η απομάκρυνση των προτροπών/των οδηγιών  μπορεί να γίνει με μία σταδιακή προσέγγιση. Έτσι, εάν  ζητάτε από ένα μαθητή με αυτισμό να  χαιρετήσει κάποιον, δείχνοντάς του μια κάρτα - υπόδειξη με τη λέξη "Γεια", δοκιμάστε  να απομακρύνεται σταδιακά τη βοήθεια/υπενθύμιση  και παρουσιάστε μια άδεια κάρτα  πριν  καταργήσετε εντελώς την  βοήθεια. Με αυτό τον τρόπο προετοιμάζετε το μαθητή σας να κάνει τη ζητούμενη ενέργεια χωρίς να υπάρχουν συνέχεια στο οπτικό του πεδίο βοήθεια/προτροπές. Ποτέ μην υποτιμάτε τη δύναμη της συνέπειας. Τίποτα δεν λειτουργεί καθόλη τη διάρκεια   της μέρας  είτε  αυτό είναι μια δίαιτα, είτε ένα πρόγραμμα εξάσκησης ή το να μάθουν οι μαθητές με αυτισμό να συμπεριφέρονται στην τάξη. Συχνά δίνουμε εμείς βοήθεια και λύσεις για να έχουμε την επιθυμητή συμπεριφορά ενός μαθητή ( εκτελούμε δηλαδή εμείς τη ζητούμενη ενέργεια και όχι ο μαθητής   και  φυσικά έτσι δε μαθαίνει ο μαθητής).  Ως συνέπεια και επειδή δεν υπάρχουν αποτελέσματα μέσα σε λίγες ημέρες  σηκώνουμε  τα χέρια μας  ψηλά και λέμε  "Αυτό δεν λειτουργεί. Επιτρέψτε μου να προσπαθήσω κάτι άλλο". Αποφύγετε αυτόν τον πειρασμό  και  βεβαιωθείτε ότι έχετε δώσει αρκετό χρόνο προτού εγκαταλείψετε μια ιδέα. Να θυμάστε ότι η συνοχή και η συνέπεια  αποτελούν  βασικό συστατικό της επιτυχίας. Αν  θέλετε να διδάξετε σε ένα μαθητή με αυτισμό να ελέγξει την επιθετικότητα του, το ίδιο πρόγραμμα  θα πρέπει να εφαρμόσετε σε όλα  τα περιβάλλοντα που βρίσκεται ο μαθητής, δηλαδή   στο σχολείο και στο σπίτι.

6.Θετική ενίσχυση και ανταμοιβές   όχι κριτική και συνέπειες

 Όλοι αγαπάμε  να επιβραβευόμαστε   και τα άτομα με αυτισμό δεν είναι διαφορετικά. Οι ανταμοιβές και η θετική ενίσχυση είναι ένας θαυμάσιος τρόπος για να αυξηθεί η επιθυμητή συμπεριφορά. Βοηθήστε τους μαθητές να κατανοήσουν με σαφήνεια ποιες συμπεριφορές και δράσεις είναι αυτές που οδηγούν σε επιβράβευση. Εάν είναι δυνατόν, αφήστε τους μαθητές σας να διαλέξουν  τη δική τους ανταμοιβή, καθώς  και να μπορούν να προβλέψουν πότε θα την πάρουν. Υπάρχουν πολλά συστήματα ανταμοιβής που περιλαμβάνουν αρνητικές απαντήσεις (επίκριση, συνέπειες μας πράξης) και τυπικά, αυτά δεν λειτουργούν τόσο καλά. Ένα παράδειγμα αυτού του τύπου του συστήματος ανταμοιβής είναι και το ακόλουθο. Δίνουμε στο μαθητή ένα λευκό φύλλο χαρτιού.   Για κάθε καλή συμπεριφορά ο μαθητής θα λάβει ένα χαμογελαστό πρόσωπο. Ωστόσο, εάν ο μαθητής με αυτισμό  έχει χαμηλή επίδοση, θα λάβετε ένα θλιμμένο πρόσωπο ή θα αφαιρέσουμε ένα χαμογελαστό πρόσωπο.  Είναι πολύ καλύτερο να απλά να σταματήσει την παροχή ανταμοιβών από το να δώστε μια επίκριση ή μια αρνητική αμοιβή όπως το θλιμμένο πρόσωπό ή η διαγραφή ενός χαμογελαστού προσώπου. Εστιάζοντας στις αρνητικές απαντήσεις  μπορεί συχνά να οδηγήσει σε φτωχά αποτελέσματα και σε αντικίνητρα των  μαθητών. Όταν χρησιμοποιούνται σωστά οι ενισχύσεις τα οφέλη είναι πολύ ισχυρά και ακαταμάχητα. Σκεφτείτε όλες τις ενέργειες που κάνετε για να λάβετε τις ανταμοιβές, όπως το μισθό σας, ένα καλό σώμα και στενές σχέσεις. Υπάρχουν πολλές θαυμάσιες ιδέες για τα συστήματα ανταμοιβής. Δέκα μάρκες μπορεί να ισούνται με ένα μεγάλο βραβείο ή η  συλλογή κερμάτων μέχρι να έχετε αρκετά χρήματα  για να «αγοράστε» κάτι που επιθυμείτε . Καλό θα είναι οι μαθητές να μπορούν να επιλέξουν με τι θα παίξουν όταν κάνουν κάτι σωστά. Π.χ. με ποιο παιχνίδι θα ασχοληθούν στο διάλλειμα εάν γράψουν σωστά την ορθογραφία τους.   Οι ανταμοιβές δεν πρέπει να είναι μεγάλες. Χρειάζεται να είναι κάτι που ένας μαθητής επιθυμεί και αποδεικνύουν ότι ο  μαθητής με αυτισμό    έχει κάνει πολύ καλή δουλειά. Κάθε ανταμοιβή θα πρέπει να πλημμυρίζεται με επαίνους (λεκτική ανταμοιβή) . Αν και οι άνθρωποι στο φάσμα του αυτισμού μπορεί να μην ανταποκριθούν όπως τα τυπικά αναπτυσσόμενα άτομα  απολαμβάνουν τους επαίνους όπως  και εσείς!

7.Διδάξτε με λίστες

Η διδασκαλία με λίστες μπορεί να χρησιμοποιηθεί με δύο τρόπους. Ο ένας είναι με την ιεράρχηση των  απαιτούμενων ενεργειών και η άλλη είναι  με τη σειροθέτηση των  πληροφοριών. Ας συζητήσουμε την πρώτη μέθοδο. Η διδασκαλία με λίστες  να αποσκοπεί στη σαφή ιεράρχηση  των ενεργειών . Ορίζει δηλαδή μια αρχή, μια μέση και ένα τέλος. Αν σας ζητώ να εστιάσετε την  προσοχή σας  γιατί θα πάμε στον πίνακα να κάνουμε υπολογισμούς , τότε μάλλον δεν  θα πετάξτε από τη  χαρά σας και θα μπορούσε κάποιος μαθητής ακόμα και να διαμαρτυρηθεί . Ωστόσο, είναι πιθανό να είναι πιο πρόθυμος αν μπορώ να εξηγήσω ότι υπάρχουν μόνο 5  αθροίσματα ου πρέπει να υπολογίσει και στη συνέχεια θα φύγουμε  από αυτή τη δραστηριότητα. Θα το δείξε αυτό γράφωντας τα αθροίσματα από το 1 εώς το 5  στον πίνακα. Όταν υπολογίζουμε ένα άθροισμα θα  πρέπει να επισημαίνουμε πόσα αθροίσματα απομένουν ακόμη να υπολογίσει ο μαθητής με αυτισμό για να ολοκληρώσει τη δραστηριότητα του «λύνω τις ασκήσεις στον πίνακα»   Η δεύτερη μέθοδος όπου χρησιμοποιείται η διδασκαλίας με τις λίστες είναι  η σειροθέτηση ενεργειών/ η αλλιώς τα βήματα για να ολοκληρώσω μια δραστηριότητα. Οι μαθητές στο φάσμα του αυτισμού ανταποκρίνονται καλά  όταν τους δίνουμε σαφείς οδηγίες και η μάθηση με λίστες είναι τέτοιου είδους δραστηριότητα. Σχεδόν οτιδήποτε μπορεί να διδαχθεί σε μορφή λίστας. Εάν ένας μαθητής έχει δυσκολία  στην  κατανόηση κειμένου , αναδημιουργήστε το κείμενο σε μορφή λίστας( παρουσιάστε το κείμενο σε επιμέρους τμήματα που απαντούν σε συγκεκριμένες ερωτήσεις). Η παρουσίαση αυτή είναι πολύ πιο εύκολη στην επεξεργασία της από τους μαθητές με αυτισμό . Απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με το κείμενο σε αυτή τη μορφή θα είναι ευκολότερη. Ομοίως, εάν πρόκειται να διδάξτε    ένα μαθησιακό αντικείμενο που μπορεί να οργανωθεί σε κατηγορίες όπως η γραμματική , καλό θα είναι να καθορίσετε σαφείς στήλες και το κριτήριο που ξεχωρίζει τη συγκεκριμένη ομάδα στοιχείων από τις άλλες ομάδες   π.χ. αρσενικά  ουσιαστικά σε –ης  καθώς και  αρσενικά ουσιαστικά σε -ος. Ενώ οι   φυσιολογικοί  άνθρωποι σκέφτονται συχνά σε πολύ αφηρημένη μορφή, οι άνθρωποι στο φάσμα του αυτισμού έχουν ένα πολύ οργανωμένο τρόπο σκέψης. Η εξεύρεση τρόπων για να εργαστούν εντός των παραμέτρων αυτών μπορούν να εμπλουτίσει τη μαθησιακή ικανότητα των μαθητών με αυτισμό.

8. Δημιουργική σκέψη

Το να χρησιμοποιείτε  τη δημιουργική σκέψη βοηθά  τη διδασκαλία των μαθητών με αυτισμό. Οι άνθρωποι στο φάσμα του αυτισμού σκέφτονται έξω από τα καθιερωμένα και αν το κάνετε και εσείς αυτό , θα εισπράξετε  μεγάλα αποτελέσματα. Πετάξτε όλες τις παλιές τακτικές σας έξω από το παράθυρο και  υιοθετήστε μια νέα προοπτική. Συχνά, τα άτομα με αυτισμό έχουν πολύ συγκεκριμένα ενδιαφέροντα. Χρησιμοποιήστε αυτά τα συμφέροντα και ως  κίνητρα για μάθηση. Αν για παράδειγμα διδάσκετε την κατανόηση ενός κειμένου μη χρησιμοποιήστε το κείμενο του αναλυτικού προγράμματος αλλά ένα κείμενο σχετικό με τα ενδιαφέροντα του μαθητή σας  όπως μια  ιστορία για τους δεινόσαυρους, τα στατιστικά στοιχεία του πρωταθλήματος ποδοσφαίρου  ή οποιοδήποτε άλλο θέμα συγκινεί  τους μαθητές σας. Χρησιμοποιείστε συγκεκριμένα αντικείμενα όσο πιο συχνά μπορείτε.  Αν διδάσκεται καλή συμπεριφορά για παράδειγμα, ρίξτε το μολύβι σας κάτω στο πάτωμα  ζητήστε από τους μαθητές σας να σας πούνε εάν είναι σωστό αυτό.  Μια άλλη στρατηγική που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είναι η διδασκαλία με ερωτήσεις (διαλεκτική ).

9. Μην ιδρώνετε για επουσιώδη πράγματα

Ο τελικός στόχος είναι τα παιδιά να είναι ευτυχισμένα και να λειτουργούν  όσο γίνεται πιο ανεξάρτητα. Κρατήστε πάντα αυτό κατά νου και διαλέγεται τις μάχες που πρέπει να δώσετε με σοφία.  Δεν απαιτούμε για παράδειγμα τη διατήρηση της βλεμματικής επαφής  , από ένα μαθητή που έχει  πρόβλημα στην επεξεργασία οπτικών και ακουστικών πληροφορίες ταυτόχρονα. Τα άτομα με αυτισμό έχουν συχνά φτωχές δεξιότητες  στην προσήλωση των ματιών τους σε ένα αντικείμενο/πρόσωπο, εντούτοις όμως καταδεικνύουν άριστη συμμετοχή σε δραστηριότητες. Έχει πραγματικά σημασία αν ένας μαθητής κάνει μια σελίδα εργασιών στο σπίτι αντί για δύο; Τι γίνεται αν ένας μαθητής αισθάνεται πιο άνετα να κάθεται με τα γόνατα  του στο πάτωμα και όχι στην καρέκλα; Είναι εξίσου σημαντικό να διδάξουμε την κατάλληλη συμπεριφορά, όπως είναι να αυξήσουμε την αυτοεκτίμηση του μαθητή. Με τη διόρθωση κάθε ενέργειας  που κάνει ένα άτομα , εσείς στέλνοντας το μήνυμα ότι δεν είναι  αρκετά καλός  έτσι όπως συμπεριφέρεται. Κατά τη λήψη μιας απόφασης σχετικά με το τι πρέπει να διορθώσετε, ρωτήστε πάντα τον εαυτό σας πρώτα, " με την τροποποίηση της συγκεκριμένης συμπεριφοράς το άτομα με αυτισμό θα είναι πιο παραγωγικό και πιο ευτυχισμένο;"