http://www.fresh-education.gr/%cf%83%cf%8d%ce%bc%ce%b2%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%85%cf%80%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%b3%ce%b5%ce%af%ce%bf%cf%85-%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%b5%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bb%ce%b5/
Αθανάσιος Κονταξής Δρ Επικοινωνίας και Μέσων Πρώην Σχολικός Σύμβουλος Μηχανολόγος μηχ.
Αν για ορισμένους θεωρείται επιστημονική φαντασία ή θεωρία συνωμοσίας το ενδεχόμενο αντικατάστασης των εκπαιδευτικών από την “φθηνότερη” και πλέον υπάκουη τεχνητή νοημοσύνη, καλό είναι να προετοιμαζόμαστε. Και η σύμβαση του Υπουργείου Παιδείας για την τηλεκπαίδευση, πέραν της εύλογης κριτικής που δέχεται για άλλα ζητήματα, ας αποτελέσει αφορμή να συζητήσουμε το μέλλον του εκπαιδευτικού, το ανθρώπινο μέλλον της εκπαίδευσης. Οι εκπαιδευτικοί, αν και αβοήθητοι από την επίσημη Πολιτεία, ανταποκρίθηκαν με αυταπάρνηση στις ανάγκες των μαθητών τους την εποχή της πανδημίας. Αξιοποίησαν τις διαθέσιμες τεχνολογίες όσο αυτό ήταν δυνατόν. Στηρίχθηκαν σε πρωτοβουλίες μεσαίων στελεχών εκπαίδευσης αλλά και στις πρωτοβουλίες αλληλοϋποστήριξης. Μεταξύ άλλων, αναδείχθηκε και η σπουδαιότητα της συνεργασίας, της υποστήριξης μεταξύ ομοτίμων, των ανοικτών εκπαιδευτικών πόρων κλπ. Αν και η δια ζώσης διδασκαλία αποδείχθηκε αναντικατάστατη (αν να μιλάμε για πραγματική παιδεία), η εμπειρία αυτή έχει πολλές διαστάσεις και μπορεί να αξιοποιηθεί προς όφελος των μαθητών στο μέλλον. Όμως, όπως με κάθε νέα τεχνολογία υπάρχουν και κίνδυνοι. Εκείνο το “δωρεάν” στη σύμβαση Υπουργείου Παιδείας για την τηλεκπαίδευση μας έκανε να αναρωτιόμαστε: “Τι κέρδος θα έχει η εταιρία;”
Προσωπικά απέρριψα κατευθείαν την δωρεάν προσφορά ως αποτέλεσμα «εταιρικής κοινωνικής ευθύνης» γιατί αυτή αφορά εταιρίες που είτε απευθύνονται στο ευρύ καταναλωτικό κοινό είτε “χρωστάνε” σε άλλα θέματα πχ λόγω δραστηριοτήτων που επιβαρύνουν το περιβάλλον. Προφανώς υπάρχει το κίνητρο της τεχνοεξάρτησης και ενσωμάτωσης των χρηστών σε συγκεκριμένο ψηφιακό περιβάλλον με δημιουργία πλεονεκτήματος έναντι των ανταγωνιστών. Η διαφημιστική αξιοποίηση των δεδομένων των χρηστών αποτελεί ένα άλλο ενδεχόμενο αλλά δεν θα το εξετάσουμε σε αυτό το άρθρο. Εδώ και αρκετά χρόνια εκφράζονται “αγωνίες” διεθνών οργανισμών για την “υπέρμετρη διόγκωση του μισθολογικού κόστους εκπαίδευσης” και διάφορες μελέτες έχουν δει το φως της δημοσιότητας (δείτε σχετικά στο παράρτημα Ι). Μήπως ένα από τα ισχυρότερα κίνητρα για αυτήν τη δωρεάν παραχώρηση είναι η αξιοποίηση των δεδομένων για την “εκπαίδευση” της τεχνητής νοημοσύνης; Η οποία μπορεί είτε να αναβαθμίσει το ρόλο των εκπαιδευτικών είτε να τους αντικαταστήσει. Και για αυτό δεν αποφασίζει η ίδια η τεχνολογία…
Διαβάζοντας τις συμβάσεις που δόθηκαν στη δημοσιότητα κάθε άλλο παρά διαψεύδονται οι σχετικές ανησυχίες, Προφανώς τίποτα το νομικά ή επιχειρηματικά επιλήψιμο δεν εντοπίσαμε. Υπάρχει επανειλημμένη αναφορά στην προστασία των προσωπικών δεδομένων και στην πιστή εφαρμογή των νομικών δεσμεύσεων που ισχύουν διεθνώς. Όμως αν αυτό κάποιους τους καθησυχάζει, υπάρχουν σημαντικά ερωτήματα για τα δεδομένα συμπεριφοράς των χρηστών (εκπαιδευτικών και μαθητών) . Δείτε περισσότερα για τις συμβάσεις στο Παράρτημα ΙΙ. Τα δεδομένα συμπεριφοράς μαθητών και εκπαιδευτικών αποτελούν, δυνητικά, συστατικό στοιχείο των δεδομένων ( big data) για την προετοιμασία εκπαιδευτικών εφαρμογών με αξιοποίηση της ευφυούς νοημοσύνης, των τεχνολογιών block chain κλπ. Σήμερα, μια από τις μεγαλύτερες αγορές ανθρώπινου δυναμικού είναι αυτή των έμπειρων στελεχών διαφόρων κλάδων που αξιοποιούνται για την “εκπαίδευση” των ευφυών συστημάτων. Καταθέτουν την εμπειρία τους αλλά κυρίως οργανώνουν τη συλλογή εμπειριών για την εκπαίδευση των ευφυών συστημάτων που … θα τους αντικαταστήσουν! Μήπως αυτό γίνεται ήδη από τους εκπαιδευτικούς σήμερα στην Ελλάδα; Φοβάμαι ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί κάτι τέτοιο και θα ήταν ευπρόσδεκτη μια σχετική απόδειξη του αντιθέτου. Προφανώς δεν ενδιαφέρει η ατομική συμπεριφορά των χρηστών άρα δεν ενδιαφέρουν τα προσωπικά δεδομένα με την στενή έννοια. Ενδιαφέρει η συμπεριφορά επιμέρους ομάδων εκπαιδευτικών και μαθητών, ο τρόπος αξιοποίησης και η αποτελεσματικότητα των επιμέρους διδακτικών εργαλείων τα οποία εντοπίζονται, δημιουργούνται ή απλά χρησιμοποιούνται από τους εκπαιδευτικούς . Ενδιαφέρει η ανταπόκριση και η αποτελεσματικότητα των παραπάνω για συγκεκριμένες ομάδες “ χρηστών” (η οποία μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους, ακόμη και με το διάβασμα ή τη χροιά της φωνής μαθητών ή εκπαιδευτικών). Εφόσον καταγράφονται τέτοιου είδους δεδομένα, τότε εξελιγμένα συστήματα ευφυούς νοημοσύνης θα μπορούν να δημιουργούν το πλέον κατάλληλο προφιλ δασκάλου – ρομπότ και του κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού για κάθε επιμέρους ομάδα μαθητών. Προφανώς, αν κάποιος πιστεύει ότι οι στόχοι της εκπαίδευσης περιορίζονται μόνο σε ικανότητες και δεξιότητες, τότε τα “ευφυή ρομπότ” ενδέχεται να τα θεωρεί καλύτερα από τους ανθρώπινους εκπαιδευτικούς (με όλη τη σημασία της λέξης). Υπάρχουν βέβαια και τα διαδικτυακά φροντιστήρια που ανταγωνίζονται την εκπαίδευση και τα παραδοσιακά φροντιστήρια και σχετικές διαφημίσεις έχουν ήδη εμφανιστεί στο διαδίκτυο.…
Και αν η αξιοποίηση της διδασκαλίας φαντάζει αρκετά πολύπλοκο θέμα με το σημερινά γνωστό επίπεδο της τεχνητής νοημοσύνης, αυτό δεν ισχύει για την αξιολόγηση των μαθητών. Άρα θα πρέπει να διευκρινιστεί αν τα τεστ, τα θέματα, οι εργασίες και όλο το υπόλοιπο υλικό αξιολόγησης που χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί καταγράφεται και μπορεί να αποθηκευτεί ώστε να δημιουργηθεί ανέξοδα και για λογαριασμό ιδιωτικών εταιριών elearning μια μεγάλη τράπεζα θεμάτων για όλα τα διδακτικά αντικείμενα. Η εναλλακτική λύση για να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες της πανδημίας έχει κατατεθεί ήδη από εκπαιδευτικούς φορείς και άλλους και ήταν (είναι): Ενίσχυση των δημοσίων πληροφοριακών συστημάτων εκπαίδευσης, τουλάχιστον κατά τη δεύτερη φάση της πανδημίας, όταν υπήρχε χρόνος προετοιμασίας. Οι Έλληνες επιστήμονες Πληροφορικής και τα πανεπιστήμια έχουν αποδείξει την αξία τους και διαπρέπουν διεθνώς άλλωστε. Επέκταση περιόδων δια ζώσης διδασκαλίας με μικρότερες τάξεις, ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της συνολικής διδασκαλίας . Κυρίως όμως για να περιοριστούν τα ψυχολογικά προβλήματα και άλλες επιπτώσεις από την αποκοπή των μαθητών από το κοινωνικό περιβάλλον του σχολείου. Ακόμη και αν δεν ήταν δυνατή η πρόσληψη εκπαιδευτικών για λόγους άλλων προτεραιοτήτων, θα μπορούσε να γίνεται περιοδικά δια ζώσης διδασκαλία (1, 2, ή 3 φορές τη βδομάδα) με πολλαπλά covid τεστ σε δασκάλους και σε μαθητές. Πιθανή επικουρική, περιορισμένη και όχι καθολική χρήση ιδιωτικών συστημάτων σύγχρονης τηλεκπαίδευσης και αξιοποίηση περισσότερο των υφιστάμενων δημοσίων συστημάτων ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης. Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ή σε περίπτωση αδυναμίας, ενθάρρυνση πρωτοβουλιών υποστήριξης από τα στελέχη και αλληλοϋποστήριξης μεταξύ ομοτίμων Έτσι, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί μια θεσμικά και δημοκρατικά ελεγχόμενη καταγραφή της εμπειρίας της τηλεκπαίδευσης (ή όπως λέγεται αυτή η βίαιη εμπειρία που βίωσαν μαθητές και εκπαιδευτικοί) από δημόσιο εκπαιδευτικό φορέα. Και αυτό θα αποτελούσε σπουδαίο υλικό για την βελτίωση των δημοσίων ψηφιακών υπηρεσιών, για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, για τη δημιουργία ανοικτού εκπαιδευτικού υλικού (Open Educational Resources) κλπ. που θα χρησιμοποείται είτε ψηφιακά είτε δια ζώσης. Οι Έλληνες εκπαιδευτικοί έχουν μια μεγάλη πρόκληση κατά τη γνώμη μου. Να αξιοποιήσουν κάθε ρωγμή του συστήματος και κάθε ανθρωποκεντρική κατάκτηση και να ενδυναμώσουν – προβάλουν το ανθρώπινο πρόσωπο του δημόσιου σχολείου.
Σε μια εποχή που διεθνείς οργανισμοί και ιδιωτικοί φορείς ψηφιακής εκπαίδευσης αναζητούν τρόπους δραστικής μείωσης του μισθολογικού κόστους της εκπαίδευσης με τη χρήση ευφυών συστημάτων e – learning, ας απαντήσουμε όπως σε κάθε ερώτηση: Η λύση είναι ο Άνθρωπος. Πόσο μάλλον αν πρόκειται για τα παιδιά μας! Παράρτημα Ι Ευφυής νοημοσύνη – αντικατάσταση εκπαιδευτικών ή αξιοποίησή για πιο Ανθρωποκεντρική εκπαίδευση; (Αρχική παρουσίαση στο άρθρο: «Η ΜΝΑΕ αποτελεί πρόκληση για όλη την εκπαίδευση, αλλά “Συν Αθηνά και χείρα κίνει”» http://users.sch.gr/kontaxis/LINKS/SynMnaekaixeiraKinei1810.pdf Οι προσπάθειες που έγιναν διεθνώς για μείωση του μισθολογικού κόστους της εκπαίδευσης περιγράφονται εκτεταμένα στο βιβλίο της Esther Duflo (η οποία έχει τιμηθεί με βραβείο Νόμπελ), με τίτλο “Γνώση εναντίον φτώχειας”, (2012), εκδόσεις ΠΟΛΙΣ. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, το 2030 η μεγαλύτερη επιχείρηση στον κόσμο θα είναι επιχείρηση εκπαίδευσης μέσω robots. https://goo.gl/Jgu6sE
Είναι χαρακτηριστική μια σχετικά πρόσφατη έρευνα του ΟΟΣΑ η οποία προτείνει οι εκπαιδευτικοί να αντιμετωπίζονται ως χειριστές ειδικής διδακτικής συγκεκριμένων μαθημάτων.(Pedagogical knowledge and the changing nature of the teaching profession. Paris: OECD Publishing. doi:10.1787/9789264270695-en https://goo.gl/j1UgSf ) . Σε αντίθεση δηλαδή με την λογική που έχει δοκιμαστεί στη Φινλανδία, για εκπαιδευτικούς επιστήμονες – ερευνητές που έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν λύσεις κατάλληλες για τους μαθητές τους, έπειτα από εκπαιδευτική έρευνα και όχι εμπειρικά. Και βέβαια ο ΣΕΒ δημοσίευσε ανάλογης προσέγγισης μελέτη όπου αναφέρεται σε δεξιότητες διδασκαλίας εκπαιδευτικών (Οικονομία και Επιχειρήσεις, τεύχος 2, 7 Φεβρουαρίου 2017, με τίτλο “Special Report Ελληνικό Σχολείο”. http://www.sev.org.gr/vivliothiki-tekmiriosi/special-report/i-exodos-apo-tin-krisi-xekinaei-sta-thrania/ Το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων πληροφορικής αναδείχθηκε πρόσφατα και σε δημοσίευμα της αμερικάνικης εκπαιδευτικής επιθεώρησης με τίτλο: “Amazon, Apple, Google, and Microsoft Battle for K-12 Market, and Loyalties of Educators” http://tiny.cc/mb5vtz
Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα , ο επικεφαλής του μεγαλύτερου ομίλου ηλεκτρονικού εμπορίου ανακοίνωσε ότι θα επιστρέψει στην εκπαίδευση. https://www.weforum.org/agenda/2018/09/jack-ma-wants-to-go-back-to-teaching Υπάρχουν ήδη ερευνητικά συμπεράσματα σχετικά με την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση. Κυρίως αυτής που βασίζεται στη χρήση δεδομένων που παράγονται από χρήστες και αποτελεί πραγματικότητα τα 10 τελευταία χρόνια . Δείτε ενδεικτικά το “The use of Artificial Intelligence (AI) in education” https://bit.ly/3lCMotK αλλά και το “When Education Meets Blockchain and AI” https://www.ie.edu/insights/articles/when-education-meets-blockchain-and-ai/ Άρθρα με περισσότερο προσεγμένη προσέγγιση και δημοκρατικό μανδύα δημοσιεύονται όλο και πιο συχνά στα διεθνή αλλά και στα Ελληνικά Μέσα “ Democratic School With No Computer Teacher Wins Israel National Programming Championship 2017” https://docs.google.com/document/d/1-fzneET3yTUR6McMMXHTT40BUzKOKusPtP2q62UTVVw/edit# Εκλαϊκευμένα άρθρα που αναδεικνύουν τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση εμφανίζονται όλο και πιο συχνά. Ενδεικτικά: “5 Main Roles Of Artificial Intelligence In Education” https://elearningindustry.com/5-main-roles-artificial-intelligence-in-education ή “5 Ways AI Is Changing The Education Industry” https://elearningindustry.com/ai-is-changing-the-education-industry-5-ways Με λίγα λόγια υπάρχει μια σπουδαία πρόκληση της τεχνολογίας (όπως πάντα) . Δηλαδή ευκαιρίες βελτίωσης της εκπαίδευσης αλλά και κίνδυνοι που προέρχονται από την αξιοποίηση της σε αντίθετη κατεύθυνση , όπως : Δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα για αντισταθμιστική εκπαίδευση και κοινωνική κινητικότητα. Για αυτό οι εκπαιδευτικοί πρέπει απλά να κάνουν καλά το μάθημά τους, να αποτυπώνουν αξιόπιστα την πρόοδο των μαθητών και να τους κατατάσσουν σε ότι μπορούν να πετύχουν. Οι μελλοντικοί ηγέτες θα έχουν τα δικά τους σχολεία. Εκεί οι εκπαιδευτικοί θα συνεργάζονται συστηματικά, οι όμιλοι ενδιαφερόντων για τους μαθητές θα λειτουργούν, οι συνθετικές εργασίες, οι θεματικές εβδομάδες, οι θεατρικές παραστάσεις, οι αγώνες αντιλογίας, οι εκπαιδευτικές επισκέψεις, ο σύμβουλος του μαθητή, η αξιοποίηση ψυχολόγων κλπ θεωρούνται βασικό μέρος της εκπαίδευσης των μελλοντικών ηγετών και όχι χάσιμο χρόνου κλπ. Οι υπόλοιποι μαθητές θα έχουν μια τυπική εκπαίδευση, η οποία, παρά τις όποιες προσπάθειες των εκπαιδευτικών δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες της νεολαίας όπως χαρακτηριστικά αναφέρει πρόσφατη δημοσίευση Αμερικανού εκπαιδευτικού «Teachers are not teachers in isolation” https://goo.gl/7Dq9Td . Και κυρίως αυτής της νεολαίας η οποία έχει περισσότερο ανάγκη το σχολείο, αυτής που προέρχεται από τα πλέον ασθενή κοινωνικά στρώματα. Παράρτημα ΙΙ. Βασικές προβλέψεις της Σύμβασης Συγκεκριμένα, στο Παράρτημα Β παράγραφος 8 αναφέρεται το εξής: “Εκτός και αν άλλως προβλέπεται στην παρούσα ΣΠΠΔ., η Cisco μπορεί να αποκαλύψει δεδομένα τηλεμετρίας και δεδομένα υποστήριξης σε τρίτους, υπό την προϋπόθεση ότι τα δεδομένα αυτά έχουν συγκεντρωθεί ή / και διαγραφεί κατάλληλα ώστε να αποτραπεί εύλογα η ταυτοποίηση οποιουδήποτε μεμονωμένου φυσικού προσώπου ή νομικής οντότητας η Cisco μπορεί να χρησιμοποιεί αυτά τα από-προσωποιημένα δεδομένα τηλεμετρίας και δεδομένα υποστήριξης για δικούς της επιχειρηματικούς σκοπούς χωρίς απόδοση ή αποζημίωση στον πελάτη και η Cisco μπορεί να χρησιμοποιήσει τα Διοικητικά δεδομένα για δικούς της επιχειρηματικούς σκοπούς ή για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς τον πελάτη βάσει ισχύουσας συμφωνίας. Η Cisco δεν υποχρεούται να επιστρέψει ή να καταστρέψει προστατευμένα δεδομένα που αποτελούν δεδομένα διαχείρισης, δεδομένα παραμυθιού, ή δεδομένα υποστήριξης και θα συνεχίσει να επιτρέπεται να χρησιμοποιεί και να αποκαλύπτει τα εν λόγω δεδομένα διαχείρισης, δεδομένα τηλεμετρίας ή δεδομένα υποστήριξης μόνο σε μη προσδιορισμένη μορή, όπως ορίζεται στην παρούσα Ενότητα 8 (επιτρεπόμενη χρήση και αποκάλυψη) μετά την καταγγελία ή τη λήξη της παρούσας ΣΠΠΔ”. Και τέλος στο Παράρτημα Γ της σύμβασης αποσαφηνίζεται ότι προσωπικά δεδομένα αφορούν τα γνωστά που γνωρίζουμε όλοι, για τα οποία δεν περιμένει κανείς να προβλέπεται η χρήση τους, (διεύθυνση, τηλέφωνο, πρόγραμμα περιήγησης, κωδικοί, διεύθυνση ΙΡ, χρόνοι χρήσης, αριθμός συσκέψεων, αριθμός συμμετεχόντων κλπ ) . Προβλέπει και πληροφορίες που δημιουργούνται από τον χρήστη αλλά μόνο εγγραφές συσκέψεων και κλήσεων και μεταφορτωμένα αρχεία. Για αυτές τις πληροφορίες που αναφέρει και έχουν δημιουργηθεί από τον χρήστη προβλέπεται ότι “δεν διατηρούνται στην πλατφόρμα συσκέψεων της Cisco όταν ο πελάτης ή ο χρήστης διαγράφει αυτά τα δεδομένα”. Επιπλέον, προβλέπεται ότι “Οι πελάτες μπορούν να ζητήσουν τη διαγραφή άλλων προσωπικών δεδομένων που διατηρούνται στην πλατφόρμα συσκέψεων της Cisco Webex … εκτός αν τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα απαιτείται να διατηρηθούν για νόμιμους επιχειρηματικούς σκοπούς της Cisco, η Cisco προσπαθεί να διαγράψει τα δεδομένα που ζητήθηκαν από τα συστήματά της εντός 30 ημερών”. Τα παραπάνω εφαρμόζονται με την επιφύλαξη των πολιτικών του Πελάτη (δηλαδή του Υπουργείου Παιδείας). Κάτι που μάλλον δημιουργεί πρόσθετες ανησυχίες και προβληματισμούς καθώς κανείς δεν φαίνεται να εγγυάται ότι αυτά που λένε οι εκπαιδευτικοί στους μαθητές τους δεν καταγράφονται. Σημειωτέο, είναι γνωστό ότι η καταγραφή μπορεί να φιλτράρεται επίσης με ευφυή συστήματα πχ με λέξεις κλειδιά και να είναι εύκολα προσβάσιμη. Για παράδειγμα, ένα φιλτράρισμα με τη λέξη δημοκρατία για μη διδάσκοντες το μάθημα της ιστορίας μπορεί να αναδείξει εκπαιδευτικούς οι οποίοι προτρέπουν τους μαθητές να διερευνούν αλλαγές και βελτίωση της κοινωνίας και όχι “μοιραίους και άβουλους αντάμα που περιμένουν κάποιο θάμα” Από την ανάγνωση των Συμβάσεων αναδύονται και άλλα ερωτήματα, η ανάλυση των οποίων ξεφεύγει από τις ανάγκες του παρόντος άρθρου, όπως: Η “αποπροσωποποίηση προσωπικών δεδομένων” αφορά την αμετάκλητη ανωνυμοποίηση των δεδομένων ή την ευδοανωνυμοποίηση που δίνει τη δυνατότητα στην εταιρία να τα επαναφέρει με συγκεκριμένο κλειδί Σε τι δεδομένα ακριβώς αναφέρεται η δυνατότητα αποκάλυψης δεδομένων τηλεμετρίας και δεδομένων υποστήριξης σε τρίτους; Τα παραπάνω δεδομένα μπορούν να πωληθούν σε εταιρίες τύπου e-learning ή ακόμη και διαδικτυακών φροντιστηρίων τα οποία ανταγωνίζονται την επίσημη εκπαίδευση αλλά και τα παραδοσιακά φροντιστήρια ή ακόμη και σε μελλοντικές εφαρμογές που δεν έχουν ακόμη δημιουργηθεί; Σημειωτέον ότι, ανάλογα δεδομένα πωλούνται στις ΗΠΑ από 2 έως δέκα δολάρια ανά κεφαλή και μήνα. Βεβαίως υπάρχουν και γενικότερα ζητήματα τα οποία έχουν σχέση με τα προσωπικά δεδομένα μαθητών και εκπαιδευτικών τα οποία έχουν αναλυθεί εκτενώς από πλέον αρμόδιους φορείς όπως η Ενωση Πληροφορικών Ελλάδος ΕΠΕ https://www.epe.org.gr/ola-ta-arthra/deltio-typoy-episimanseis-schetika-me-ti-symbasi-cisco-webex-me-to-ypoyrgeio-paideias Αν επιβεβαιωθούν οι παραπάνω προβληματισμοί μας ας αναρωτηθούμε επιπλέον, τι δρόμος ανοίγει για ανάλογες μελλοντικές συμβάσεις που αφορούν προσωπικά δεδομένα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου