Τετάρτη 6 Μαΐου 2015

«Οδηγίες για την αξιολόγηση του μαθήματος της Ιστορίας στο Γυμνάσιο», από τον σχολικό σύμβουλο φιλολόγων ν. Έβρου Ζαφειριάδη Κυριάκο

Ι. H αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων του γυμνασίου ρυθμίζεται με το Π.Δ. 319 (ΦΕΚ 261 τ. Α΄ (27-11-00)  
II. Στις οδηγίες αξιολόγησης επισημαίνεται ότι:
1 Η διαδικασία της αξιολόγησης θα πρέπει να εναρμονίζεται με τους γενικούς σκοπούς και τους ειδικότερους στόχους διδασκαλίας του μαθήματος καθώς και με τη μεθοδολογία διδασκαλίας που προβλέπεται στα νέα Π.Σ. (ΥΠΕΠΘ, 2002. Οδηγίες για τη διδασκαλία των Φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο, Φ.Ε.Κ. τεύχος Β΄, αρ. φύλλου 303/13/3/03)
2. Προβλέπεται  οι ερωτήσεις να αναλύονται σε 2 υπο-ερωτήματα και όχι σε περισσότερα
3. Ως προς τη δομή, στους μαθητές δίνονται δύο ομάδες ερωτήσεων Α και Β. Η Α ομάδα περιλαμβάνει 5 ερωτήσεις, από τις οποίες οι μαθητές επιλέγουν τις τρεις. Η Β΄ ομάδα περιλαμβάνει 4 ερωτήσεις, από τις οποίες οι μαθητές επιλέγουν τις 2.
Η Ομάδα Α περιλαμβάνει ερωτήσεις που ελέγχουν τη γνώση και την κατανόηση ενός ιστορικής ύλης που διδάχθηκαν οι μαθητές/τριες. Οι ερωτήσεις μπορούν να ποικίλλουν ως ενός τη διατύπωσή ενός, προτείνεται ενός να:
A.     σχετίζονται με την εξήγηση ιστορικών όρων και εννοιών
B.     ζητούν την απλή περιγραφή ενός γεγονότος ή άλλου ιστορικού θέματος ή την ταξινόμηση ιστορικών στοιχείων σε ομοειδή σύνολα με βάση το περιεχόμενο του βιβλίου
Γ. αναφέρονται στη σύγκριση ανάμεσα σε διαφορετικά ιστορικά γεγονότα - ζητήματα που παρουσιάζουν εμφανείς ομοιότητες ή διαφορές
Η Ομάδα Β περιλαμβάνει ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχεται η κριτική ικανότητα των μαθητών/τριών, χωρίς όμως να είναι δύσκολες ούτε πολυσύνθετες. Οι ερωτήσεις αυτές πρέπει να ελέγχουν βασικές γνωστικές ικανότητες και δεξιότητες, όπως:
A.     Την ικανότητα ανάλυσης των επιμέρους στοιχείων ενός ιστορικού θέματος που περιλαμβάνεται στο βιβλίο, σε παράθεμα ή σε οποιασδήποτε μορφής συνοδευτικό υλικό
B.     Την ικανότητα αξιολόγησης της ιστορικής δράσης ατόμων ή κοινωνικών ομάδων, χωρίς όμως να εκφυλίζεται σε ηθικολογία, αλλά να αναφέρεται σε συγκεκριμένη δραστηριότητα που γίνεται με συγκεκριμένα κριτήρια
Γ. Την ικανότητα σύνθεσης ιστορικών στοιχείων. Μπορεί στην περίπτωση αυτή να δοθούν στους μαθητές δύο παραθέματα, να αναφέρονται με διαφοροποίηση σε ένα ιστορικό γεγονός και να ζητηθεί να διατυπώσουν τη δική τους περιγραφή με βάση τα στοιχεία που αντλούν από τις πηγές
Δ. Στην Γ’ τάξη γυμνασίου μπορεί να τίθεται και ερώτηση που αναφέρεται στη διάκριση ανάμεσα στην αντικειμενική ιστορική πληροφορία και στην υποκειμενική γνώμη που εκτίθεται σε μια ιστορική πηγή κ.λπ.
4. Και στις δύο ομάδες ερωτήσεων μπορεί να δίνεται στους/στις μαθητές/τριες φωτοτυπημένο ιστορικό υλικό προς επεξεργασία. Το υλικό αυτό δεν είναι υποχρεωτικό να προέρχεται αποκλειστικά από το σχολικό βιβλίο.
A.     Ωστόσο, δε θα πρέπει να είναι εκτενές, δυσνόητο ή ασαφές.
B.     Αν προέρχεται από συγγραφέα παλαιότερης εποχής, είναι αναγκαίο να μεταγλωττίζεται στη νεοελληνική γλώσσα, να εναρμονίζεται με την επίσημη σχολική ορθογραφία και να παραλείπονται δυσνόητα ή πολύπλοκα τμήματά του
Γ. Η αξιοποίηση των πηγών δε στοχεύει να μετατρέψει τους μαθητές σε «μικρούς ιστορικούς», αλλά να αναπτύξει συνδυαστικές και κριτικές ικανότητες
Δ. Προκειμένου να γίνει εφικτή η χρήση των πηγών στην αξιολόγηση, προϋπόθεση αποτελεί η συστηματική αξιοποίησή τους στη διάρκεια της χρονιάς.
Ε. Οι ερωτήσεις που αξιοποιούν πηγές θα πρέπει να είναι απλές, ακριβείς, σαφείς και να επιδέχονται σύντομες απαντήσεις.
ΣΤ. Οι ερωτήσεις της Β ομάδας είναι ενδεχόμενο να επιδέχονται απαντήσεις με διαφοροποιημένο περιεχόμενο. Στον διδάσκοντα εναπόκειται όμως να κρίνει την ορθότητα, την ακρίβεια και την πληρότητα της απάντησης.
5. Όσον αφορά στη βαθμολογία, οι ερωτήσεις είναι ισοδύναμες («κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες (4χ5=20).
6. Στις ερωτήσεις αντιστοίχισης σύμφωνα με το Π.Δ. 409/94 προβλέπεται ότι «Τα στοιχεία των στηλών που συσχετίζονται πρέπει να είναι ανισοπληθή, για να αποκλείεται η εύρεση ορθών απαντήσεων με τη διαδικασία της αφαίρεσης».
7. Ακόμη, «κάθε άσκηση είναι απαραίτητο να συνοδεύεται από τον αντίστοιχο βαθμό αξιολόγησής της, ώστε να το γνωρίζει ο μαθητής»
8. Στις ερωτήσεις σύγκρισης θα πρέπει να «εντοπίζονται οι τομείς και οι διαστάσεις της σύγκρισης», ενώ στις ερωτήσεις κατηγοριοποίησης «καθορίζονται τα κριτήρια και ονοματοδοτούνται οι ομάδες». Τέλος, στις ερωτήσεις διάταξης «καθορίζονται με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά με βάση τα οποία γίνεται η διάταξη»[1]. Π.χ. «Να συγκρίνετε τη συμπεριφορά των Ελλήνων με τη συμπεριφορά των Τούρκων ως προς τον τρόπο με τον οποίο αντέδρασαν στην αποβίβαση του ελληνικού στρατού».
                                                                          

      Ο Σχολικός  Σύμβουλος Φιλολόγων                                 

        Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος



[1] Ματσαγγούρας, Η. (2004). Στρατηγικές Διδασκαλίας. Η Κριτική Σκέψη και η Διδακτική Πράξη. Αθήνα: Gutenberg, σελ. 322.

Δεν υπάρχουν σχόλια: