Κάνδανος: Συγκλονιστικές μαρτυρίες για το χωριό που αντιστάθηκε στους Ναζί (1941)

 https://www.e-prologos.gr/

Το καλοκαίρι του 1941 διαδραματίστηκαν τραγικές στιγμές στην Κρήτη, όταν χύθηκε το πρώτο αίμα αμάχων στο όνομα των αντιποίνων. Κοντομαρί, Κακόπετρος, Κάνδανος είναι τα χωριά που αιματοκύλισαν οι Γερμανοί.

Η Κάνδανος είναι ένα μεγάλο χωριό στο δρόμο προς το νότο του νομού Χανίων. Εκεί ήθελαν να φτάσουν οι Γερμανοί για να εξοντώσουν τις συμμαχικές δυνάμεις, που αναζητούσαν διέξοδο προς τη Μέση Ανατολή. Οι κάτοικοι της Κανδάνου πήραν τη γενναία απόφαση να αντισταθούν με ό,τι μέσα διέθεταν και να εμποδίσουν τους Γερμανούς να περάσουν από το χωριό.

Στην πρώτη μάχη στα Φλώρια σκοτώθηκαν συνολικά 17 εισβολείς, ανάμεσά τους και ο επικεφαλής του αποσπάσματος, ανθυπολοχαγός Χέλερ. Η πιο σκληρή μάχη δόθηκε για 24 ώρες στο Καντανιώτικο φαράγγι.
Εκεί σκοτώθηκαν 25 ακόμα. Αυτοί τη φορά οι κάτοικοι, πολεμούσαν με τα λάφυρα των προηγούμενων αναμετρήσεων.

Όταν όμως είδαν ότι οι Γερμανοί επέστρεφαν ενισχυμένοι έλαβαν την εντολή να αποσυρθούν προσωρινά στα βουνά. Οι Γερμανοί κατόρθωσαν να διασχίσουν το φαράγγι και να φτάσουν στον τελικό τους προορισμό, που ήταν το λιμάνι της Παλαιόχωρας. Λίγες μέρες αργότερα επέστρεψαν στην έρημη Κάνδανο. Εκτέλεσαν επί τόπου 6 ηλικιωμένους και στις 3 Ιουνίου, άρχισαν τη συστηματική καταστροφή. Η Κάνδανος κατέχει μια δραματική πρωτιά στην ιστορία, καθώς είναι το μέρος όπου για πρώτη φορά ελήφθη απόφαση για εκθεμελίωση ολόκληρου οικισμού.

Για να σφραγίσουν το έγκλημά τους οι κατακτητές τοποθέτησαν τις περίφημες πινακίδες, που σώζονται μέχρι σήμερα για να μας θυμίζουν ότι από αυτόν τον τόπο πέρασαν οι ναζί.

Τις δύο πινακίδες – επιγραφές τις τοποθέτησαν οι Ναζί στις εισόδους της Καντάνου από Χανιά και Παλαιόχωρα. Την τρίτη, που είναι από μάρμαρο, την έφεραν στην Κάντανο το 1943 προοριζόμενη προφανώς για το μνημείο που θα κατασκεύαζαν, και είναι γραμμένες στα Ελληνικά και τα Γερμανικά.

H πρώτη αναφέρει: “Δια την κτηνώδη δολοφονίαν Γερμανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του μηχανικού από άνδρας , γυναίκας και παιδιά και παπάδες μαζi και διότι ετόλμησαν να αντισταθούν κατά του μεγάλου Ράιχ, κατεστράφη την 3-6-1941 η Κάνδανος εκ θεμελίων , διά να μην επαναοικοδομηθεί πλέον ποτέ.”

Η δεύτερη αναφέρει: “Ως αντίποινων των από οπλισμένων πολιτών ανδρών και γυναικών εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων Γερμανών στρατιωτών κατεστράφη η Κάνδανος. ”

Η τρίτη (μαρμάρινη) αναφέρει :“Εδώ υπήρχε η Κάνδανος. Κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών στρατιωτικών.”