Στη Λαμία, η τοπική εκκλησία συνδυάζει την απελευθέρωση της πόλης από τη ναζιστική κατοχή με τον εορτασμό του πολιούχου αγίου της αποστόλου Λουκά στις 18 Οκτωβρίου. Τη μέρα εκείνη, οι Γερμανοί εκκένωσαν την πόλη, στην οποία εισήλθαν την επομένη οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Όπως στην Αθήνα στην περίπτωση της ηλεκτρικής εταιρίας, οι Γερμανοί σχεδίαζαν εκτεταμένες δολιοφθορές με την αποχώρησή τους. Τρεις ξένοι, τους οποίους η πόλη θυμάται κάθε χρόνο, συνέβαλαν αποφασιστικά στην ανατροπή των σχεδίων των Γερμανών:
Στις 17 Οκτωβρίου, μια μέρα πριν την υποχώρηση των Γερμανών, είχε προηγηθεί ένοπλη σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ με 9 νεκρούς από ελληνικής πλευράς στη Μεγάλη Βρύση και αναμένονταν αντίποινα.
- Ο Ιταλός αξιωματικός του πυροβολικού, Eugenio de Simone (1909-1968), ηλεκτρολόγος αντιφασίστας, από το χωριό Απριλιάνο της Κοσέντζα, αιχμάλωτος των Γερμανών από το 1943 στο στρατόπεδο Τσαλτάκη, είχε πάρει εντολή από τους Γερμανούς να φτιάξει και να τοποθετήσει στις αποθήκες πυρομαχικών του στρατοπέδου τα εκρηκτικά καλώδια που θα σήμαιναν το τέλος για την πόλη της Λαμίας. Ο de Simone δουλεύοντας όλη νύχτα, με τεράστιο κίνδυνο, προκάλεσε για παραπλάνηση την πρώτη μικρή έκρηξη το πρωί, ξημερώματα 18 Οκτωβρίου, και αποσυνδέοντας τα μεγάλα καλώδια, απέτρεψε τη δεύτερη μοιραία έκρηξη. Έτσι το πρωί ξημερώματα, όταν τα πρώτα τμήματα του ΕΛΑΣ έμπαιναν στην πόλη από τα ανατολικά και έφταναν στο στρατόπεδο Τσαλτάκη, τον βρήκαν να αποσυνδέει τα καλώδια, σώζοντας τη Λαμία από βεβαία καταστροφή. Ο de Simone έμεινε μεταπολεμικά στη Λαμία, εργάστηκε ως ελαιοχρωματιστής, παντρεύτηκε την Ελπίδα Πέτρου και απέκτησε 5 παιδιά: τη Ροζάνα, τη Βαγγελιώ, την Κατερίνα, το Θανάση και το Φράνκο.
- Ο Αυστριακός στρατιώτης J, Josef H. Blechinger (1911-1995), από μια περιοχή στα σύνορα με τη Δρέσδη, με ειδικότητα στους σιδηροδρόμους, που είχε πολεμήσει στην Πολωνία και τη Γιουγκοσλαβία, βρίσκονταν στη Λαμία. Τις μέρες του Οκτώβρη 1944 είχε μάθει από πληροφορίες, ότι οι κατακτητές φεύγοντας επρόκειτο να ανατινάξουν τις αποθήκες πυρομαχικών στο στρατόπεδο Τσαλτάκη όπου εργαζόταν και ο ίδιος. Έχοντας επαφές με την αντίσταση (ΕΛΑΝ Μαλιακού) μέσω της μετέπειτα γυναίκας του Αγγελικής Καρακώστα, αποφάσισε να αποτρέψει την ανατίναξη με κίνδυνο της ζωής του. Σε συνεννόηση με τους αντάρτες και με Ιταλούς σκοπούς του στρατοπέδου έκοψε τα καλώδια, σώζοντας την πόλη από την καταστροφή Διέφυγε στη Στυλίδα κοντά στον καπετάνιο του ΕΛΑΝ Μαλιακού, Σωτήρη Μπεγνή. Ο J. Blechinger, έμεινε μεταπολεμικά στη Λαμία, απέκτησε ελληνική υπηκοότητα και πήρε το όνομα Ηλίας Κόκκινος (από τον πρώτο νεκρό Λαμιώτη στο αλβανικό μέτωπο). Παντρεύτηκε την Αγγελική και απέκτησε ένα γιό το Νίκο. Ασχολήθηκε με τη βυζαντινή ζωγραφική και εργάστηκε ως αγιογράφος.
- Ο Σουηδός πανεπιστημιακός και διπλωμάτης Sture Linner (1917-2010), ήταν στην Ελλάδα ως αντιπρόσωπος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού ως μέλος μιας ομάδας Σουηδών επιφορτισμένης με την επισιτιστική βοήθεια από το Φεβρουάριο του 1942. Λίγες μέρες προτού οι Γερμανοί αποχωρήσουν από τη Λαμία, λόγω της φήμης για ανατίναξη των αποθηκών τροφίμων του Ε.Σ ο Linner ανέλαβε την πρωτοβουλία να οργανώσει επιτυχώς ομάδες περιφρούρησης από 15-20 νέους της πόλης για την αποτροπή λεηλασιών αλλά και ανατίναξής τους από τους ναζί. Ταυτόχρονα, με δική του πρωτοβουλία, έπεισε το Γερμανό διοικητή στην οικία του (οδός Τσιριμώκου και Μανωλίδου) να μη προχωρήσει στην καταστροφή των αποθηκών. Ο Λινέρ το 1963 πρότεινε στη Σουηδική Ακαδημία τον Γιώργο Σεφέρη για το Βραβείο Νομπέλ, ενώ μετέφρασε στα σουηδικά και το συγγραφικό έργο του. Έχει μεταφράσει, μεταξύ άλλων, Όμηρο, Θουκυδίδη, Ξενοφώντα, Αισχύλο, Άννα Κομνηνή, Μιχαήλ Ψελλό. Το 2004 η ελληνική κυβέρνηση του απένειμε τον τίτλο του «Πρεσβευτή του Ελληνισμού», ενώ διετέλεσε επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστήμιου της Ουψάλας και επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Μετείχε ενεργά και στον αντιδικτατορικό αγώνα κατά της Χούντας των Συνταγματαρχών.
Στη Λαμία, γενέτειρά του, μετά την απελευθέρωσή της μπήκε ο αρχηγός του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης, συνοδευόμενος και από τον αρχιμανδρίτη π. Γερμανό Δημάκο [ΦΩΤΟ] (“παπα-Ανυπόμονος”). Μετά τη δοξολογία, εκφώνησε τον λόγο στη Λαμία, στον οποίο εξαίρει τη μαζική συμμετοχή του κλήρου στην Εθνική Αντίσταση και χωρίς να κρύβει τη δική του ένταξη στο ΚΚΕ, προσπαθεί να αντικρούσει τους αντιπάλους:
Γιατί λοιπόν να κάψουμε τις εκκλησιές; Θα γδάρουμε τους παπάδες; Μα, γιατί; Εμείς βλέπουμε ότι χιλιάδες παπάδες βρίσκονται τώρα στην πρωτοπορία του κινήματός μας και η συμβολή του κλήρου, που στάθηκε στο πλευρό μας, υπήρξε ανεκτίμητη.
Μήπως συμβαίνει το αντίθετο; Γιατί αυτοί που εμφανίζονται σαν προστάτες της εκκλησίας, γκρεμίσανε μαζί με τους Γερμανούς και γδέρνουνε παπάδες.
Ο κομμουνισμός, λένε, θα καταργήσει τη θρησκεία. Μα η θρησκεία είναι ζήτημα συνείδησης. Πώς θα καταργηθεί, λοιπόν; Η κατάργηση της θρησκευτικής συνείδησης είναι πράμα αδύνατο, έστω κι αν ακόμα οι κομμουνιστές θέλανε να την καταργήσουν. Η θρησκευτική συνείδηση δεν καταργείται με απλές διαταγές. Αν συνέβαινε ένα τέτοιο πράμα, αυτό θα έμοιαζε με τη διαταγή που έβγαλε κάποτε ένας αστυνόμος στην Ανάφη, με την οποία απαγόρευε την πάλη των τάξεων!
Το τι θα γίνει στο πολύ μακρινό μέλλον, το πώς θα σκέπτονται οι άνθρωποι τότε, είναι άλλο πρόβλημα. Και κανένας πολιτικός δεν μπορεί να βγάλει νόμο για το τι θα πρέπει να γίνει ύστερα από 200 ή 500 χρόνια! Ούτε λοιπόν κι εμείς θα βγάλουμε τέτοιο νόμο. Μας ενδιαφέρει το πώς θα προκόψει ο λαός μας σήμερα κι όχι το τι φιλοσοφικές πεποιθήσεις θα ‘χει ύστερα από 500 χρόνια.
Συνεπώς, καταλαβαίνετε τώρα ότι αυτοί που διαδίδουν αυτές τις συκοφαντίες επιδιώκουν άλλους σκοπούς, προσπαθώντας με το μέσο αυτό της συκοφαντίας να εξαπατήσουν το λαό και να διαιωνίσουν την κυριαρχία τους πάνω του. Αν, μάλιστα, εξετάσουμε βαθύτερα το πράμα αυτό, θα δούμε ότι αυτοί είναι άθρησκοι, γιατί σ’ αυτούς δεν υπάρχει ίχνος θρησκευτικής συνείδησης κι ο μόνος που λατρεύουν είναι ο Θεός Μαμμωνάς, ο Θεός του χρήματος…
Όπως σημειώνει ο μακαριστός π. Γερμανός στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του για την εμπειρία του στην Αντίσταση, ήδη ο Άρης στα θέματα αυτά εθεωρείτο “εκτός γραμμής” από τους δογματικούς συντρόφους του. Και, δυστυχώς, στις λεγόμενες “σοσιαλιστικές χώρες”, βρέθηκαν πολλοί μιμητές του αστυνόμου στην Ανάφη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου